فرمانفرما، عبدالحسين ميرزا: مسافرت نامه كرمان و بلوچستان

به كوشش: ايرج افشار



524ص، جلد سخت، 16.5*23.5 سانتي متر

تهران: انتشارات اساطير، 1383، چاپ اول

شابك: 3-214-331-964



اين مسافرت نامه مفصل، يادگار سفري است كه «عبدالحسين ميرزا فرمانفر»، دومين پسر «فيروز ميرزا نصرة الدوله»، در سال 1311 ه. ق، «براي سركشي و نظم و ترتيب حدود گرمسيرات بم و نرماشير و بلوچستان» به بلوچستان كرد. او در آن اوقات، حكمران كرمان بود و امور بلوچستان هم طبق سنت و روال حكومتي با او بود. مسافرت نامه «عبدالحسين ميرزا» كه به گفته «ايرج افشار»، همواره يكي از مراجع اصلي براي مطالعات مربوط به بلوچستان خواهد بود،‌ تنها شرح مسير سفر و گزارش جاهاي ديده شده نيست. از مزاياي آن، برافزودن بخش هاي جغرافيايي مبسوط و شرح راه ها و منازل و اسامي آبادي ها، گذرگاه ها، طايفه ها، محصولات، سرشمار نفوس خانوارها و نام كدخدايان و كلانتران و ريش سفيدان و ضابطان و مباشران است كه به دقت تمام، دنبال هر بخش از سفرآورده شده است. كار مهم ديگري كه نويسنده براي تكميل مسافرت نامه كرده است تا اطلاعات مربوط به بلوچستان، كم و كسر نداشته باشد، الحاق مباحث جغرافيايي خاص براي ناحيه «رودبار بشاگرد» است؛ منطقه اي كه ديدار آن نصيب «عبدالحسين ميرزا» نشد. ولي او دستور داده است كه كيفيات جغرافيايي و محيطي و ديواني آن سرزمين نامكشوف را برايش گردآوري كنند تا بر مسافرت نامه خود بيفزايد.

تصحيح و چاپ حاضر از اين اثر، از روي نسخه ظاهرا يگانه آن در كتابخانه ملي اتريش و بوسيله ايران شناس و محقق برجسته، «ايرج افشار» انجام شده است

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا